
‘Berlijn is een plek waar je echt kan zijn wie je bent’ (deel 1)
Heel wat bekende muzikale iconen beleefden hun meest inspirerende periodes in Berlijn. Denk maar aan David Bowie, bijvoorbeeld. Hij vond zichzelf opnieuw uit in de stad, die volgens hem een heel specifieke aantrekkingskracht had. Anno 2021 wonen er nog steeds veel muzikanten in Berlijn. Maar is de stad nog steeds zo aantrekkelijk en inspirerend voor hen als het was voor artiesten in de seventies?
Tekst: Delia Filippone & Ianthe Keuninckx. Header picture by claudio-schwarz.
Wanneer je door de straten van de Duitse hoofdstad wandelt, lijkt het op het eerste zicht maar een grijze, koude, donkere stad. Maar je voelt onmiskenbaar de sfeer die er in de lucht hangt en de vrijheid waar zoveel muzikanten die er wonen het steeds over hebben.
Al oogt de stad sowieso wat verlaten door het coronavirus. “Maar in Berlijn heeft altijd al een grimmige sfeer gehangen”, zegt producer Barak Shem-Tov. Hij woont en werkt in Berlijn. Hij maakt ook zijn eigen muziek, meer bepaald techno en elektronische dance muziek.
“Berlijn is altijd wat donker, grijs en een beetje lelijk geweest. Zeker in de winter. Maar mensen zijn hier niet om naar mooie gebouwen of bergen en rivieren te komen kijken. Ze zijn hier omdat ze van de sfeer van de stad houden.”
Barak Shem-Tov: 'In Berlijn heeft altijd al een grimmige sfeer gehangen.' ©Delia Filippone
Extreem tolerant en vrij
“Er is een grote mate van vrijheid, die in andere steden echt niet zo groot is”, vult Matteo Pavesi aan. Ook hij is producer, en woonde welgeteld acht jaar in Berlijn. “Ik denk dat David Bowie en ook Iggy Pop in de seventies naar Berlijn zijn gekomen omdat ze aangetrokken werden door de vrijheid die je in deze stad hebt.”
Dat klopt, want Bowie verklaarde meermaals dat hij zich erg bevrijd voelde in Berlijn. Samen met muzikant Iggy Pop wilde hij anoniem leven in een onbekende stad, en dat lukte ook voor een tijdje. Bowie vond zichzelf zo heruit.
Iggy Pop en David Bowie in de seventies in Berlijn. ©Getty Images
Volgens Pavesi is de stad ook nu nog erg populair voor artiesten, vaak jong en beginnend en van overal op de wereld. En daar zijn verschillende redenen voor.
“De Duitsers zijn erg ondersteunend. Maar Berlijn is ook extreem tolerant en vrij. Als je in Berlijn bent, kun je echt op elk moment van de dag of nacht je huis verlaten in wat voor kleren je ook draagt.” Pavesi denkt dat ook dat een grote rol speelde in de keuze van Bowie destijds om naar Berlijn te komen.
‘Ik denk dat David Bowie en ook Iggy Pop in de seventies naar Berlijn zijn gekomen omdat ze aangetrokken werden door de vrijheid die je in de stad hebt’ - Matteo Pavesi, producer
En dat Bowie ook nu nog, zo’n veertig jaar later, heel wat muzikanten inspireert, staat buiten kijf. Crayon Jones is een van die muzikanten. Hij is oorspronkelijk van het Verenigd Koninkrijk, maar woont nu al zo’n elf jaar in Berlijn. Hij is de gitarist van de Berlijnse indierockband Lobsterbomb.
“In Berlijn is er altijd al een culturele scene geweest. Er gebeurt hier zoveel. En het is een plek waar je jezelf echt kan laten zijn wie je bent”, aldus Jones.
BEKIJK — Wat aan David Bowie inspireert Crayon Jones het meest?
Grote techno scene
Momenteel zijn de meest populaire genres in Berlijn techno, klassieke muziek en ambiance muziek. In tegenstelling tot de seventies, toen rock nog erg populair was.
“Als je als muzikant echt succesvolle songs wilt uitbrengen, dan maak je met deze drie genres de grootste kans”, verklaart Pavesi. “Als je jazz maakt, ga dan naar Parijs, Londen of Amsterdam. Als je rock-’n-roll maakt, ga dan best niet naar Berlijn.”
Shem-Tov beaamt dat de stad tegenwoordig erg aantrekkelijk is voor elektronische muzikanten. “Je hebt hier in Berlijn zoveel plaatsen om te spelen en te netwerken als dj. Het is zo’n grote scene, die niet te vergelijken valt met welke andere stad dan ook.”
BELUISTER — Wat vindt Barak Shem-Tov zo aantrekkelijk aan Berlijn?
Toch is de rockscene in Berlijn niet helemaal verdwenen. Heel wat muzikanten wagen zich zeker nog aan de rock-’n-roll, alleen is die scene nogal underground.
Crayon Jones en zijn bandleden maken ook underground muziek, wat veel goedkoper is. Maar een rockband zijn in Berlijn anno 2021 is toch niet zo makkelijk. “Al biedt het ook veel mogelijkheden”, nuanceert Jones. “Omdat de rockscene niet zo groot is, zijn er veel kleine projecten die het allemaal veel authentieker en opwindender maken.”
De Berlijnse indierockband Lobsterbomb. Een rockband zijn in Berlijn anno 2021 is toch niet zo makkelijk. ©Andie R Riekstina
‘Heel wat muzikanten wagen zich zeker nog aan de rock-’n-roll, alleen is die scene nogal underground’
Producer Joe Olivo van het productiehuis Frequenzwerk maakt en produceert zelf rockmuziek in Berlijn. Hij probeert zo goed mogelijk jonge artiesten op weg te helpen die niet veel geld hebben. “Het kan echt ingewikkeld zijn hier in Berlijn. Het is een grote stad met veel werk. Maar het is ingewikkeld en heel duur om een album te maken.”
Eigenlijk houdt Olivo zich vooral bezig met deze vraag te beantwoorden: ‘Waar is de rock-’n-roll in Berlijn gebleven?”
BEKIJK — Producer Joe Olivo gaat vooral op zoek naar de Berlijnse rockmuzikanten
Klassieke muziek is een van de genres die tegenwoordig wel erg populair zijn in Berlijn. Ook krijgen muzikanten over het algemeen veel kansen in de stad. Lees meer hierover in deel 2!