‘Berlijn is een plek waar je echt kan zijn wie je bent’ (deel 2)

Dat rock-’n-roll nu niet meer zo populair is in Berlijn als vroeger, kon je lezen in deel 1 van onze reeks rond Berlijn. Klassieke muziek is een van de genres die tegenwoordig wel erg populair zijn in Berlijn. Muzikanten krijgen over het algemeen veel kansen en steun in de stad. Al blijft een beginnende muzikant zijn moeilijk, ook in Berlijn.

Tekst: Delia Filippone & Ianthe Keuninckx. Header by Florian Wehde.

Mensen van over de hele wereld komen naar Berlijn om te genieten van violen, orkesten, enzovoort. Zo ook heel wat studenten, die komen studeren op de Hochschule für Musik Hanns Eisler. Zo’n 80 procent van hun studenten komt uit een ander land of continent.

Zo’n 80 procent van de studenten van de Hochschule für Musik Hanns Eisler komt uit een ander land of continent. ©Delia Filippone

Balder Dendievel studeert nu al zo’n twee jaar aan deze school, en komt oorspronkelijk uit België. Hij speelt sinds zijn vijfde hobo en wist al rond zijn twaalfde dat hij graag muzikant wilde worden.

Maar waarom besloot hij in Berlijn te gaan studeren? “In de eerste plaats voor mijn professor, omdat hij gewoon heel goed is. Natuurlijk ook door het hoge niveau van de school. Maar vooral voor het leven hier in Berlijn dat gewoon fantastisch is. Voor muzikanten valt hier zoveel te beleven.”

BELUISTER — Wat voor school is de Hochschule für Musik Hanns Eisler? Student Jonas Kämper legt uit.

Dat er voor muzikanten veel valt te beleven in de stad zegt elke muzikant die we spreken. Maar het is niet altijd rozengeur en maneschijn. Muzikanten verdienen ook in Berlijn niet altijd genoeg om rond te komen. Vaak lukt het nog wel, met een extra bijberoep of twee, maar het blijft voor velen toch moeilijk.

Cliché

Muzikante Joana Carvalhas woont nog maar sinds september in Berlijn en het bevalt haar heel erg, al is ze toch wat teleurgesteld. “Ik vind de stad geweldig. Het zit hier vol met muziek en kunst en cultuur. Ik geniet ervan, maar tegelijkertijd ben ik een beetje teleurgesteld in de muziekscene hier omdat ik hoge verwachtingen had”, verklaart ze.

“Het is een hele uitdaging om genoeg te verdienen als artiest. En ik ben niet de enige die dat zegt, andere collega’s zeggen dat ook. We realiseerden ons dat het misschien niet altijd is zoals mensen denken.”

Heel wat clubs of bars verwachten dat muzikanten gratis optreden in ruil voor iets. Maar zo kan je je huur niet betalen, zegt Carvalhas. Afgezien daarvan vind ze het wel geweldig in Berlijn.

Ze voelt de steun van de mensen in de stad ook heel erg. “Ze houden echt van muziek, geven je feedback en moedigen je aan. Ze staan open voor nieuwe stijlen en nieuwe alternatieve muziek.”

‘We realiseerden ons dat het misschien niet altijd is zoals mensen denken.’ - Joana Carvalhas, muzikante

Het is erg cliché, zegt ze, maar in Berlijn kan je inderdaad doen wat je wilt doen. Experimenteren, nieuwe soorten muziek maken, … “De mensen zullen je niet veroordelen. Voor artiesten is dat echt heel goed, want er zullen sowieso altijd mensen naar je concert komen en klappen. Er is een publiek voor elk soort muziek.”

Music Pool Berlin

Muzikanten in de stad die weleens moeite hebben om rond te komen maar toch hun dromen willen waarmaken, kunnen terecht bij Music Pool Berlin, een door de Duitse overheid en de EU gefinancierd project.

Melissa Perales is een van de oprichters van het project en vind het belangrijk dat muzikanten met iemand kunnen praten die hen op weg kan helpen. Dat is ook wat zij doet.

“Ons hele idee is dat we muzikanten willen leren dat het een fulltime job is. Het is een echte business en je moet ook nog eens creatief zijn”, legt ze uit.

Volgens Perales moeten muzikanten heel wat vaardigheden leren, naast uiteraard goede muziek maken. Hun sociale media onderhouden, bijvoorbeeld. Of reclame maken voor hun merch. Maar ook het regelen van concerten, enzovoort.

Melissa Perales: ‘We hebben bijna allemaal muziek nodig en toch is het voor muzikanten vaak moeilijk om alles betaald te krijgen.’

​“Als je meteen een manager kunt vinden is dat natuurlijk geweldig. Maar dat gebeurt vaak niet in het begin”, verklaart Perales. “En dan kunnen wij helpen. Al die dingen waar je als muzikant mee te maken krijgt, daarvoor kunnen wij de juiste personen inschakelen die je verder kunnen helpen.”

Melissa Perales denkt dat niet veel mensen beseffen wat er nog allemaal komt kijken bij een muziekcarrière. “Het is niet zomaar een hobby, het is een fulltime job. We hebben bijna allemaal muziek nodig en toch is het voor muzikanten vaak moeilijk om alles betaald te krijgen. Ze verdienen meer steun. Ondertussen probeer ik hen te helpen om na te denken hoe ze als muzikant toch in hun levensonderhoud kunnen voorzien.”

De juiste mentaliteit

De vrijheid die je inspiratie geeft in Berlijn, de aanwezigheid van oude muzikanten die er verbleven, de vele kansen die de stad muzikanten biedt. Muzikanten zijn graag in Berlijn, ondanks dat het soms moeilijk is om een goed inkomen te hebben.

‘Het is niet zomaar een hobby, het is een fulltime job’
- Melissa Perales, Music Pool Berlin

Mauricio Nader woont sinds twee jaar ook in Berlijn, hij is afkomstig uit Chili. Ook hij kwam naar de stad vanwege de sfeer die er hangt, en omdat het geografisch centraal in Europa gelegen is.

Hij maakt muziek met hart en ziel, van allerlei soorten, en vindt het het allerbelangrijkste om als artiest een goede mindset te hebben. Dat kan volgens hem enorm helpen om het te maken in de muziekindustrie.

Mauricio Nader: ‘Door je gedachten te veranderen en in jezelf te leren geloven leer je omgaan met de dingen die in je carrière gebeuren.’ ©Ianthe Keuninckx

“Muzikant zijn heeft alles te maken met het hebben van de juiste mentaliteit. Het is zoveel meer dan enkel goed spelen of componeren”, zegt Nader. “Je moet ook goed kunnen netwerken en een plan hebben om je muziekcarrière te sturen. En dit alles heeft te maken met de instelling die je hebt.”

Volgens Nader maakt het niet uit wat er allemaal in je omgeving gebeurt, je kan met de juiste mindset altijd kansen vinden. In Berlijn, maar ook op andere plaatsen in de wereld.

“Door je gedachten te veranderen en in jezelf te leren geloven leer je omgaan met de dingen die in je carrière gebeuren. Je leert goede oplossingen vinden om door te gaan en zo alles te bereiken wat je maar wilt. Zo doe ik dat, hier in Berlijn.”

BEKIJK — Waarom is Mauricio Nader naar Berlijn gekomen?

Het is niet makkelijk om je brood te verdienen als artiest, zoveel is duidelijk. Maar de vrijheid die zowat elke muzikant voelt wanneer die door de straten van Berlijn loopt, lijkt toch veel goed te maken. Zelfs op een grijze, ijskoude winterdag.

Lees ook deel 1 van deze reeks. 

Bekijk hier de volledige portretreportage over Crayon Jones.
Bekijk hier de volledige reportage met Mauricio Nader en Joe Olivo.
​Beluister hier de volledige portretreportage van Barak Shem-Tov.
​Beluister hier de volledige reportage over de Hochschule für Musik Hanns Eisler.